Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang elke maand MuziekGeluk in je mailbox
Het is zondagochtend en ik ben bezig om mijn zorgroute te lopen. Inmiddels zijn de helft van mijn cliënten al klaar. Het volgende appartement waar ik moet zijn is van een echtpaar dat al ergens achter in de 80 is.
Op dit adres is het not done om voor 9:30 uur binnen te komen, omdat meneer en mevrouw graag uitslapen. Best opmerkelijk eigenlijk, omdat de meeste bewoners die zorg nodig hebben juist zo vroeg mogelijk aan de beurt willen zijn.
Maar dat is alleen maar fijn uiteraard, aangezien een eventuele uitloop van de route bij deze mensen geen problemen zal opleveren. Ik kijk op mijn horloge en zie dat het 9:25 uur is. Dat is weliswaar 5 minuten te vroeg, maar ik waag de gok en bel aan terwijl ik mijn tag al voor de deur houd.
Er volgt een klik en de deur gaat uit het slot. Ik ga naar binnen en loop via de woonkamer naar de slaapkamer. De schuifdeur van de slaapkamer is nog gesloten en ik klop zachtjes aan, omdat ik niet weet of er al iemand wakker is.
Rustig schuif ik de deur open en zie dat mevrouw al uit bed is en bezig is om haar spullen bij elkaar te zoeken voor de verzorging. Meneer ligt nog rustig te slapen en heeft niet in de gaten dat er al behoorlijk wat leven rondom hem heen.
Mevrouw loopt voor mij uit naar de badkamer en daar praten we met elkaar terwijl ik haar ondersteun tijdens het wassen. De muziek laat ik uit om de rust nog te bewaren aangezien haar echtgenoot nog ligt te slapen.
Mevrouw is nog goed bij de tijd en weet heel goed hoe ze bepaalde dingen wil. Ze legt me onder andere uit dat ze geen stilstaand water wil om zich te wassen, maar stromend water uit de kraan. Als ik onder de douche sta, staat het water ook niet stil, is haar uitleg.
Ik moet zeggen dat ik dat een hele goede onderbouwing vind en moet er even om lachen. Dat valt onder de categorie die ga ik onthouden voor later als ik ooit in deze situatie beland en zorg nodig heb.
Als mevrouw klaar is met de zorg lopen we samen terug naar de slaapkamer waar haar man nog steeds ligt te slapen. Ik help mevrouw met aankleden en zorg dat ze klaar is voor de dag. Als ze haar schoenen aan heeft, bedankt ze me en gaat ze naar de woonkamer om het ontbijt klaar te maken.
Ik ga naar meneer om hem te gaan helpen met de zorg. Meneer is bekend met dementie en kan zich mijn laatste bezoek bijvoorbeeld niet meer herinneren. Elke dienst die ik voor hem zorg, vraagt hij wie ik ben, waar ik woon en hoe lang ik er al werk.
En elke keer stel ik me opnieuw voor en ga ik in zijn beleving mee. Ook vandaag verwacht ik dat hij de indruk zal hebben, dat ik er voor het eerst ben. Ondertussen ben ik me aan het bedenken hoe we de kennismaking op een leuke manier kunnen laten verlopen aangezien ik hem deze keer wakker moet gaan maken.
Dat wil ik namelijk rustig en beheerst doen. Niet omdat meneer er anders onrustig van zou gaan worden, maar omdat het me leuk lijkt om Ignar’s tips over ontwaken met muziek wil gaan toepassen.
Echter zoek ik dat niet op in de playlist van ontwaakmuziek, maar in de playlist van de jaren ’50 en ’60. Terwijl ik de lijst voor me heb op mijn smartphone, scan ik de titels en dan valt mijn oog op “Willem, word wakker” van The Butterflies.
The Butterflies breken in augustus 1956 door met het nummer Dixieland, een cover van de Muskrat ramble van Louis Armstrong & his Hot Five.
Godert van Colmjon en Luc van Colmjon zijn dan respectievelijk 12 en 17 jaar oud. Dixieland komt destijds tot de tweede plaats in de hitparade. Een grote hit dus en ik heb sterk het idee dat ik hiermee een hele toepasselijke plaat heb gevonden om meneer te wekken en dat deze vast herkend zal worden.
Ik druk op de play en doe de telefoon in de buurt van een van meneer zijn oren met het volume op een aanvaardbaar niveau. De muziek begint te spelen en ik observeer hoe meneer hierop zal reageren. Na 20 seconden zie ik dat meneer zijn ogen opent en mij aankijkt terwijl hij vraagt waar de muziek vandaan komt.
Ik laat hem mijn telefoon zien en vertel hem dat ik hierop muziek kan afspelen. “Echt mooi zeg!”; antwoord meneer en hij begint spontaan mee te zingen. Bij de zin “Willem kom je bed toch uit” zeg ik inderdaad meneer V. kom er zelf ook maar uit, dan ga ik u helpen met de verzorging.
Meneer besluit om op te staan en komt overeind. Eenmaal uit bed lopen we samen naar de badkamer terwijl nog steeds de muziek van vroeger uit mijn telefoon schalt. Tijdens de verzorging praat meneer voluit over vroeger en vertelt mij allerlei anekdotes over de tijd dat die platen hits waren.
Het mooie is dat elk nummer dat hij hoort uit de playlist “Nederlands jaren ’50 en ‘60” een feest van herkenning is. De zorg verloopt ontspannen en vlot. Binnen 10 minuten is meneer gewassen en kan hij weer terug naar de slaapkamer om zich aan te kleden.
Als hij klaar is gaan we samen naar de woonkamer waar zijn vrouw nog druk bezig is met het klaarmaken van het ontbijt. Meneer vertelt aan zijn vrouw dat hij vandaag voor het eerst wakker is gemaakt met muziek aan en hij laat haar weten dit geweldig te vinden.
Met een grote glimlach volg ik dit gesprek en bedenk ik me dat de training van Ignar echt een hele grote meerwaarde biedt aan de dagelijkse zorg van de mensen die te kampen hebben met dementie problematiek.
Meneer kan dan niet alles meer onthouden, maar dit weet hij dan wel te benoemen dat het ontwaken met The Butterflies heel speciaal voor hem is.
Daar krijg je toch blije vlinders van in je buik en dat is wat mij betreft het mooiste compliment en de bevestiging van deze zondag. Je brengt echt MuziekGeluk!
Tiana
Geschreven op 18 – feb – 2020
Het vermogen van een muziekinterventie om de persoon met dementie terug te brengen en de wederkerigheid in de relatie terug te brengen, kan als waardevol worden beschouwd voor het in stand houden van een positieve zorgrelatie tijdens het dementietraject. (Lee et al., 2022)